Ca sĩ Chế Linh

Chế Linh là một ca sĩ, nhạc sĩ người Việt gốc Chăm nổi tiếng với những bài hát: Đêm nguyện cầu, Thành phố buồn, Thói đời, Thương hận, Trong tầm mắt đời, Đêm buồn tỉnh lẻ, Áo em chưa mặc một lần...

Thân thế & Sự nghiệp

Chế Linh sinh năm 1942 tại paley Hamu Tanran, gần Phan Rang, nay thuộc Làng Hữu Đức, xã Phước Hữu - Ninh Phước - Ninh Thuận, là người Việt gốc Chăm (tên thật Chà Len, tên Việt là Lưu Văn Liên). Ông vừa là một ca sĩ (Chế Linh) và vừa là một nhạc sĩ với nghệ danh Tú Nhi. Ông có một giọng hát trời phú đặc biệt và sáng tác nhiều bài hát nổi tiếng.

Năm 1958, khi 16 tuổi, Chế Linh vào Sài Gòn tìm kế sinh nhai, từ làm đầu bếp, giữ trẻ. Ông rất chịu khó, siêng năng trau dồi kiến thức cho bản thân ngay trong những hoàn cảnh vô cùng cực khổ.

Rồi may mắn đến với Chế Linh khi ông tìm được việc làm cho một chủ người Hoa tốt bụng, ông chủ này đã giúp đỡ Chế Linh đi học và trả lương rất hậu cho Chế Linh khi làm người giúp việc trong nhà. Sau chín tháng làm việc và dành dụm được một số tiền, Chế Linh quyết định vào Trường Bồ Ðề rồi sau đó là Trường Nguyễn Công Trứ để tiếp tục học.

Chế Linh thời niên thiếu

Đoàn văn nghệ Biên Hòa cần tuyển ca sĩ để theo đoàn đi hát trong các miệt làng xa tại Biên Hòa. Chế Linh tham dự và nhận được giải Nam ca xuất sắc nhất. Hoàn toàn không nghĩ là mình sẽ theo nghề ca hát, nhưng Chế Linh đã theo đoàn này hát (cùng với Châu Kỳ, Trúc Phương) vì tiền lương rất cao. Hai năm sau, đoàn văn nghệ tan rã, Chế Linh bắt đầu làm nghề tài xế (chở xe đá) tại Biên Hòa. Ông vừa làm việc vừa luyện giọng và viết nhạc, tình yêu âm nhạc đã bắt đầu nảy nở và phát triển trong Chế Linh.

Chế Linh có thiên hướng hát về nhạc chiến tranh của những người lính (thời Quân lực Việt Nam Cộng hòa - mặc dù ông  không phải nhập ngũ vì là người dân tộc thiểu số). Cũng trong thời gian này, "Ðêm buồn tỉnh lẻ", "Bài ca kỷ niệm" và "Ðếm bước cô đơn" ra đời... Với sự nhiệt tình và tài năng của mình, Chế Linh đã hoạt động âm nhạc rất sôi nổi vào thời đó. Ông cùng hát với những ca sĩ nổi tiếng như: Anh Ngọc, Duy Khánh, Thái Thanh, Thanh Thúy, Minh Hiếu, Tùng Lâm… Ra đời đĩa nhạc đầu tay "Vùng Biển Trời Và Màu Áo Em" với Cty Continental và sau đó ký hợp đồng với Cty Đĩa Việt Nam.

Năm 1976-1978, Chế Linh bị bắt vì vượt biên trái phép và tội phản động. Năm 1980, ông vượt biên thành công sang Mã Lai, sau đó định cư tại Toronto, Canada. Hiện nay, Chế Linh vẫn cự ngụ tại Toronto, nhưng điều hành một phòng thu thanh riêng và cộng tác với một số trung tâm băng nhạc và video tại Hoa Kỳ. 

Ca sĩ, nhạc sĩ Chế Linh cùng vợ Vương Nga

Gia đình

Ngoài việc là một trong những giọng ca nam hát nhạc vàng được yêu thích nhất, Chế Linh còn nổi tiếng là người có nhiều vợ con, tính cho đến tháng 1 năm 2007, ông đã có 4 vợ và 14 đứa con. Khi được phóng viên hỏi về cuộc sống hiện tại, Chế Linh chia sẻ: "Chính xác là tôi có 4 vợ và 14 con. Có một tờ báo đã nhầm lẫn viết rằng tôi 4 vợ 7 con. Cũng không có gì đâu nhưng tôi sợ các con mình buồn vì thấy bố kể thiếu". Chế Linh tâm sự: "Một người vợ của tôi mất, hai người vợ ly dị, tôi đang sống với người vợ thứ tư tại Canada cùng 3 con. Đây là người vợ tôi đã cưới trước khi ra nước ngoài". Người phụ nữ sẽ cùng với Chế Linh đi hết con đường đời là Vương Nga.

Năm 2007, ông có theo một đoàn văn hóa của UNESCO về thăm lại và biểu diễn tại Việt Nam.

Chế Linh & fan hâm mộ trong chuyến về Việt Nam 2011

Ngày 27/09/2011, Chế Linh lại trở về quê hương "Cuộc đời tôi đã quen với nhiều chuyến đi nhưng lần này thì tôi như người đi làm xa trở về nhà. Cảm giác khác lạ nhất là lúc xuống sân bay Tân Sơn Nhất, nhìn phố phường, đường sá, nhà cửa thấy mọi thứ đều khang trang, mới mẻ", Chế Linh tâm sự. Mục đích của những lần về thăm quê của ông là nhằm tổ chức các chương trình ca nhạc để vận động gây quỹ từ thiện ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Mặc dù là người miền Nam và nổi tiếng tại đây nhưng trong nhiều lần về nước ông đều có những buổi ra mắt tại miền Bắc trước, bởi theo ông "Người Hà Nội chưa bao giờ gặp mặt, chuyện trò mà tình thương dành cho Chế Linh quá lớn lao nên tôi xin dành cho Hà Nội trước, tôi muốn trang trải tấm lòng mình đối với khán thính giả ngoài đó". Chế Linh còn nói rằng: "Điều mà tôi ngạc nhiên nhất là lớp trẻ ở Việt Nam thuộc lòng nhiều bài hát của tôi. Đi đến đâu tôi cũng nghe các bạn hát một vài câu hoặc cả bài. Tôi nghe mà cảm động vô cùng. Cảm ơn quê hương đã ưu ái dành cho tôi một chỗ đứng trang trọng trong lòng công chúng".

Ca khúc tiêu biểu Thói đời, Thành phố buồn, Thưong hận, Xin làm người xa lạ, Mười năm yêu em, Áo em chưa mặc một lần, Trong tầm mắt đời, Giọng ca dĩ vãng, Đêm buồn tỉnh lẻ

Tác phẩm sáng tác & đồng sáng tác

01. Bài ca kỷ niệm (1962 - đồng sáng tác với Bằng Giang)

02. Đêm buồn tỉnh lẻ (1962 - đồng sáng tác với Bằng Giang)

03. Đếm bước cô đơn (1963 - đồng sáng tác với Bằng Giang)

04. Làm sao quên (đồng sáng tác tác với Bằng Giang)

05. Thương hận (1966 - đồng sáng tác với Hồ Đình Phương)

06. Lời thương chưa ngỏ (1966)

07. Ngày đó xa rồi (1967)

08. Xin làm người xa lạ (1967)

09. Nỗi buồn sa mạc (1968 - đồng sáng tác với Tuấn Lê)

10. Lời kẻ đăng trình (1968)

11. Trong tầm mắt đời (1968 - Lưu Trần Lê)

12. Đoạn cuối tình yêu (1968)

13. Bọn mình 5 đứa hay Tâm sự người thương binh (1969)

14. (Xa thật rồi) Tình khúc đoạn trường 1 (1969)

15. Mai lỡ mình xa nhau (1969 - Lưu Trần Lê)

16. Khu phố ngày xưa (1969)

17. Nụ cười chua cay (1970 - đồng sáng tác với Song An)

18. Đoạn tái bút (1970 - đồng sáng tác với Bằng Giang)

19. Mưa bên song cửa (1972)

20. Mưa buồn tỉnh lẻ (1972 - đồng sáng tác với Bằng Giang)

21. Người về trong chiêm bao (1973)

22. Xin yêu tôi bằng tình người (1974)

23. Nếu chúng mình cách trở (Mai lỡ mình xa nhau 2 - Lưu Trần Lê)

24. Mùa xuân trông thư em

25. Khung trời kỷ niệm (đồng sáng tác với Hoàng Thanh Việt)

26. Xin vẫy tay chào (1974)

27. Tình khúc đoạn trường 2 (1976)

27. Tâm tư kẻ tù (1976)

29. Sao đổi ngôi (1976)

30. Lời lữ khách (1980)

31. Xuân quê hương xuân lạc xứ (1980)

32. Như giọt sương mai (1980)

33. Ngày đó quê hương tôi (1980)

34. Tôi đã hát, sẽ hát, ta phải hát (1980)

35. Vùng trời đó tôi thương (1980)

36. Đêm trên đường phố lạ (1984)

37. Em trên đời ngẩn ngơ (1995)

38. Hết rồi (1996 - đồng sáng tác với Anh Hoàng)

39. Mù (1997 Tú Nhi)

40. Cứ tưởng còn trong tay (1998)

41. Một trời thương nhớ (2000)

42. Một góc phố buồn (2002)

43. Thành phố buồn 2 (2002)

44. Nỗi buồn của tôi (2002)

45. Bài ca không tựa (2002)

46. Lời ca từ lòng đất (1970 - đồng sáng tác với Đan Hùng)

47. Sầu thương chưa dứt (đồng sáng tác với Bằng Giang)

48. Chuyện mưa mây (1970 - đồng sáng tác với Anh Việt Thanh)

49. Một lần hiện diện (1971 - đồng sáng tác với Song An)

50. Thần kinh thương nhớ (Tú Nhi)

51. Lệ tình (Tú Nhi)

52. Đoạn buồn cho tôi (Tú Nhi)

53. Lời cho người tình phụ (Tú Nhi)

54. Tuổi mười lăm (Tú Nhi)

Album

Trước 1975

Chế Linh và Tình bơ vơ

Chế Linh 1: Nụ cười chua cay

Chế Linh 2: Tình khúc đoạn trường

Chế Linh 3: Tiếng hát Chế Linh

Chế Linh 4: Xin yêu tôi bằng tình người

Chế Linh Tuyển

Làng Văn CD

Thói Đời (LVCD 033)

Áo Cưới Màu Hoa Cà (LVCD051) với Thanh Tuyền

Vùng Trước Mặt (LVCD052) với Tuấn Vũ

Biệt Kinh Kỳ (LVCD054) với Duy Khánh, Tuấn Vũ

Bolsa Chiều Hai Lối (LVCD055)

Người Nhập Cuộc (LVCD083)

Hoa Sứ Nhà Nàng (LVCD086)

Ngày Mai Tôi Về (LVCD090)

Những Vùng Đất Mang Tên Anh (LVCD091) với Duy Khánh

Nhớ Người Yêu (LVCD095)

Áo Người Trinh Nữ (LVCD098) với Hương Lan

Thành Phố Buồn (LVCD101) với Tuấn Vũ

Tình Ca Trên Lúa (LVCD104) với Sơn Tuyền

Áo Em Chưa Mặc Một Lần (LVCD116) với Giao Linh

Đêm Buồn Tỉnh Lẻ (LVCD117) với Hương Lan

Đoạn Tuyệt (LVCD118) với Thanh Tuyền

Nói Với Người Tình (LVCD119) với Thanh Tuyền

Nhạc Yêu Cầu 1

Xuân Tha Hương Xuân Lạc Xứ (LVCD122)

Nối Lại Tình Xưa (LVCD125) với Thái Châu, Hương Lan

Nhà Anh Nhà Em (LVCD128) với Hương Lan

Đêm Hoang (LVCD130)

Nhạc Yêu Cầu 2 (LVCD132)

Ngày Ấy Mình Yêu Nhau (LVCD134)

Tình Yêu Cách Trở (LVCD135) với Tuấn Vũ, Hương Lan

Lời Lữ Khách (LVCD136) với Giáng Thu

Buồn Ga Nhỏ (LVCD140) với Phương Dung

The Best Of Chế Linh 1: Hoa Trinh Nữ (LVCD146)

The Best Of Chế Linh 2: Đôi Mắt Người Xưa (LVCD147)

Ngày Xưa Anh Nói (LVCD151) với Thanh Tuyền

Đêm Trên Vùng Đất Lạ (LVCD156)

Thư Tình Em Gái (LVCD166) với Hương Lan, Giáng Thu

Đối Diện (LVCD174) với Phương Lam

Hoa Trinh Nữ (LVCD178)

Sân Khấu Và Cuộc Đời (LVCD190)

Giận Hờn (LVCD194) với Hương Lan

Hát Cho Những Bà Mẹ Việt Nam (LVCD195)

Sao Em Nỡ Vội Lấy Chồng (LVCD203) với Thanh Tuyền

Tình Yêu Trong Mắt Một Người (LVCD208)

Em Bên Đời Ngẩn Ngơ (LVCD222)

Giọng Ca Dĩ Vãng 2 (LVCD257)

Nỗi Buồn Thế Kỷ (LVCD283)

Túy Ca (LVCD317)

Lính Nghĩ Gì (LVCD340) 4 CD

Hát Cho Người Tình Phụ (LVCD352) 4 CD

Các Album khác

Sắc Hoa Màu Nhớ (MKCD09) với Phương Dung

Songs Of Champa (tài trợ bởi Bộ Văn hóa, Nghệ thuật và Du lịch Malaysia)

Mai Lỡ Mình Xa Nhau (ASIACD116) với Thanh Tuyền

Mai Lỡ Hai Mình Xa Nhau (PHCD36)

Tạ Từ Trong Đêm (PHCD64) với Phi Nhung

Lối Về Đất Mẹ (NĐBD Gold 25) với Hương Lan

Hát Cho Người Tình Phụ 1, 2, 3 (NĐBD)

Con Đường Xưa Em Đi (TACD)

Khu Phố Ngày Xưa (TACD57) với Giao Linh, Băng Châu

Đoạn Cuối Tình Yêu (TACD97) với Phi Nhung

Mưa Bay Trong Đời (VSCD130) với Trường Vũ

Cứ Tưởng Còn Trong Tay (VSCD138) với Tuấn Ngọc

The Best Of Chế Linh - Thanh Tuyền (VSCD166)

Người Xa Người (TNCD23) với Hương Lan

Ca khúc đơn

Asia

Phút cuối (với Thanh Tuyền)

Trên bốn vùng chiến thuật

Mai lỡ mình xa nhau (với Thanh Tuyền)

Nó

LK Rừng lá thấp & Tâm sự người lính trẻ (với Phương Vũ)

Thói đời (với Đan Nguyên)

Hái hoa rừng cho em (với Thiên Trang)

LK Tình chết theo mùa đông & Nhớ một chiều xuân (với Thanh Tuyền)

Đôi ngã đôi ta (với Phương Dung)

Thúy Nga

Túy ca

LK Thương hận & Trong tầm mắt đời (với Trường Vũ)

LK Cảm ơn & Mùa xuân của mẹ (với Hương Lan)

LK Thành phố buồn & Tình như mây khói (với Mai Quốc Huy)

LK Một cõi đi về, Thành phố buồn, Như cánh vạc bay (với Khánh Ly)

Vân Sơn

Xin làm người xa lạ

Thành phố buồn hơn

Nỗi buồn sa mạc (với Giang Tử)

LK Giữ trọn tình quê (với Giang Tử, Trường Vũ)

Thương hận

Chuyện tình Ngưu Lang Chức Nữ

Tôi vẫn nhớ

Ngày đó trên quê hương mình

Đưa em về quê hương

Quê hương bỏ lại

LK Chuyện chúng mình (với Trường Vũ, Chế Phong)

Hoa vẫn nở trên đường quê hương

Làng Chăm quê em

Xin yêu tôi bằng cả tình người

Đêm trên vùng đất lạ

Bóng mát

LK Trộm nhìn nhau (với Thanh Tuyền)

Hết rồi

Cứ tưởng còn trong tay

LK Lệ đá (với Tuấn Ngọc, Trường Vũ)

Vùng trời xanh kỷ niệm

LK Nhớ người yêu (với Tuấn Ngọc)

LK Bụi đời (với Trường Vũ)

LK Nhớ người yêu (với Trường Vũ)

LK Thành phố buồn (với Trường Vũ)

Tổng hợp